Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2015

Η Ναυμαχία του Ακτίου (2 Σεπτεμβρίου 31 π.Χ.)


Η ευρωπαϊκή ιστορία βρίθει σημαντικών χρονολογιών, αλλά αν θέλαμε να μνημονεύσουμε έστω μία, που έπαιξε ρόλο καταλυτικό, αυτή σίγουρα θα ήταν το 31 π.Χ. Σ’ ένα μικρό κόλπο της Δυτικής Ελλάδας, μπροστά από τη σημερινή πόλη του Ακτίου και απέναντι από την Πρέβεζα έλαβε χώρα μία από τις σημαντικότερες ναυμαχίες του αρχαίου κόσμου.

Μια ναυμαχία που ουσιαστικά σηματοδότησε το πέρασμα από τους ελληνιστικούς χρόνους σε εκείνους της ρωμαϊκής εποχής.

Η ναυμαχία στο Άκτιο και η περιφανής νίκη του Γάιου Οκτάβιου, του μετέπειτα Οκταβιανού Αύγουστου, πρόσφερε σε εκείνον τον τίτλο του αυτοκράτορα, μετατρέποντας τον σε κυρίαρχο του τότε γνωστού κόσμου και ουσιαστικά κατέστρεψε το Μάρκο Αντώνιο αλλά και κάθε φιλοδοξία της Κλεοπάτρας να κυριαρχήσει επί της Ρώμης.

Οι φιλοδοξίες και των δύο πλευρών χρονολογούνται από το 44 π.Χ. όταν το προδοτικό μαχαίρι του Βρούτου αφαίρεσε τη ζωή του Ιούλιου Καίσαρα. Η τριανδρία, που ιδρύθηκε από τους Μάρκο Αντώνιο, Γάιο Οκτάβιο και Μάρκο Αιμίλιο Λέπιδο, αρχικά κυνήγησε τους συνωμότες δολοφόνους του Ιούλιου Καίσαρα και στη συνέχεια μοίρασε στα τρία τις ρωμαϊκές επαρχίες.

Η ερωτική σχέση του Μάρκου Αντώνιου με την Κλεοπάτρα σαφώς και ανησύχησε τον Οκτάβιο ειδικά αφού ο πρώτος ήταν παντρεμένος με την Οκτάβια, την αδελφή του δεύτερου. Όταν μάλιστα ο Μάρκος Αντώνιος και η Κλεοπάτρα παντρεύτηκαν σύμφωνα με το αιγυπτιακό εθιμοτυπικό και απέκτησαν και τρία παιδιά η ανησυχία μάλλον έγινε αγωνία. Εξάλλου από παλιά η Κλεοπάτρα δεν είχε κρύψει τις φιλοδοξίες της.

Ο Οκτάβιος κατάφερε να πείσει τη ρωμαϊκή σύγκλητο ότι ο Μάρκος Αντώνιος είχε γίνει υπερβολικά επικίνδυνος για τη ρωμαϊκή δημοκρατία κι ότι σκόπευε να παραδώσει ρωμαϊκή γη στα τρυφερά χέρια της Αιγύπτιας βασίλισσας.

Με τις ευλογίες της συγκλήτου λοιπόν -που στην καθομιλουμένη θα μπορούσαμε να πούμε ότι «έβαλε τα χέρια της και έβγαλε τα μάτια της», αφού ο Οκτάβιος στη συνέχεια ανακηρύχτηκε αυτοκράτορας και της αφαίρεσε κάθε εξουσία- εκστράτευσε εναντίον του ζεύγους και ως πεδίο της αντιπαράθεσης επιλέχτηκε ο κόλπος του Ακτίου.

Η αριθμητική υπεροχή των δυνάμεων του Μάρκου Αντώνιου δεν καταγράφηκε τελικά υπέρ του και ίσως να είχε καλύτερη τύχη αν η μάχη είχε δοθεί στην ξηρά όπως ήταν η αρχική πρόθεση των αντιμαχομένων.

Ωστόσο οι πολλές λεπτομέρειες ήταν εκείνες που προκάλεσαν την πανωλεθρία των δύο εραστών και την τελική επικράτηση του Οκτάβιου.

Ο στόλος του Μάρκου Αντώνιου που αποτελούνταν από αιγυπτιακά κυρίως πολεμικά πλοία, αν και  πολύ καλά εξοπλισμένα, ήταν μεγάλα και εξαιρετικά δυσκίνητα, ενώ δε βοήθησε καθόλου την κατάσταση ο λειψός αριθμός των κωπηλατών.

Στη δύναμη του Μάρκου Αντώνιου αντιπαρατέθηκε ο Μάρκος Αγρίππας, ο στρατηγός του Οκτάβιου, με λιγότερα πλοία αλλά πιο μικρά και κατά συνέπεια πιο ευκίνητα.

Η μοιραία μέρα για τους δύο «μονομάχους» ανέτειλε στις 2 Σεπτεμβρίου του 31 π.Χ. Η επικράτηση των δυνάμεων του Οκτάβιου έγινε φανερή από την αρχή. Τα ρωμαϊκά πλοία εμβόλιζαν τα αντίπαλα πλοία το ένα μετά το άλλο, παραδίδοντας τα στην πυρά ή αιχμαλωτίζοντας τα.

Πάνω στον πανικό η Κλεοπάτρα με την πλοία της, βρίσκοντας ένα κενό που δημιουργήθηκε στον αντίπαλο στόλο, άνοιξε πανιά και εγκατέλειψε το υγρό πεδίο της μάχης αλλά και τον εραστή της Μάρκο Αντώνιο, ο οποίος μετά από λίγο την ακολούθησε.

Η νίκη του Οκτάβιου ήταν συντριπτική και το αποτέλεσμα της ναυμαχίας άλλαξε την πορεία του τότε γνωστού κόσμου.

Ένα χρόνο αργότερα ο Οκτάβιος κυνηγώντας τους δύο εραστές κατέφτασε στην Αίγυπτο. Σύμφωνα με κάποιες πηγές ο Μάρκος Αντώνιος τον αντιμετώπισε σε μάχη στην οποία ξαναέχασε ενώ ο ίδιος τραυματίστηκε βαρύτητα και ξεψύχησε στην αγκαλιά της Κλεοπάτρα. Ωστόσο άλλες πηγές διατείνονται ότι έστρεψε το ξίφος του στον εαυτό του μόλις πληροφορήθηκε ότι η Κλεοπάτρα αυτοκτόνησε με τον παραδοσιακό αιγυπτιακό τρόπο: το τσίμπημα της κόμπρας κατευθείαν στην καρδιά.

Η περήφανη τελευταία βασίλισσα της Αιγύπτου, απόγονος των Μακεδόνων Πτολεμαίων, που πέτυχε να την ερωτευτούν οι δύο ισχυρότεροι άντρες της εποχής της, ο Ιούλιος Καίσαρας και ο Μάρκος Αντώνιος, απέτυχε να επιβληθεί στην κραταιά Ρώμη, παρασύροντας εντέλει στην πτώση της και τον Μάρκο Αντώνιο.

Ο νικητής Οκτάβιος, αναγορεύτηκε αυτοκράτορας, μετονομάστηκε σε Οκταβιανός Αύγουστος και αναμόρφωσε ολόκληρο το ρωμαϊκό σύστημα ενώ εγκαθίδρυσε την Pax Romana – την Ρωμαϊκή Ειρήνη.

Σύμβολο της νίκης του αναδείχθηκε η Νικόπολη, η πόλη που ο ίδιος ίδρυσε και άκμασε τους πρώτους μ.Χ. αιώνες και τα ερείπια της οποίας στέκονται και σήμερα περήφανα και διηγούνται την ιστορία, που ως συνήθως για άλλους αποτέλεσε ένα θρίαμβο και για άλλους ολοκληρωτική τραγωδία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου